नेपाल प्रहरी विपद व्यवस्थापन कार्यालय,
सामाखुसी काठमाडौं
परिचय:
नेपालको भौगोलिक विविधता र जलवायु परिवर्तनका कारण बारम्बार उत्पन्न हुने विभिन्न प्राकृतिक तथा गैह्र-प्राकृतिक प्रकोपहरूले ठूलो जनधनको क्षति पुर्याउदै आएको छ । यस्ता विपद्का घटनाहरूलाई प्रभावकारी व्यवस्थापन र खोज तथा उद्धार कार्यलाई सुनिश्चित गर्न प्रहरी ऐन,२०१२, विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐन,२०७४, विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन नियमावली,२०७६, नेपाल प्रहरी र प्रदेश प्रहरी (कार्य सञ्चालन, सुपरीवेक्षण र समन्वय) ऐन २०७६, प्रहरी नियमावली, २०७१ (संसोधन सहित), राष्ट्रिय विपद् प्रतिकार्य कार्यढाँचा, २०७० (प्रथम संसोधन, २०७५) लगायतका ऐन कानूनहरुको अधिनमा रहि विपद् व्यवस्थापनमा हरेक प्रहरी कर्मचारी खोज तथा उद्धारको लागि तदारुकताका साथ परिचालन हुनुपर्ने भनी निर्दिष्ट गरिए वमोजिम प्रहरी परिचालन हुदै आएको छ। यसै कार्यलाई थप प्रभावकारी बनाउन केन्द्रमा नेपाल प्रहरी विपद् व्यवस्थापन कार्यालय र सातवटै प्रदेशमा प्रदेश प्रहरी विपद् व्यवस्थापन गुल्महरू स्थापना गरी विशेष इकाईको रूपमा संचालन भइरहेको छ ।
नेपाल प्रहरीमा भविष्यमा विपद् व्यवस्थापन तथा विपद् प्रतिकार्यलाई अझ बढी व्यवस्थित एवं प्रभावकारी ढङ्गवाट सञ्चालन गर्न गराउन मिति २०६८/१२/१० गतेदेखि प्रहरी प्रधान कार्यालय कार्य विभाग मातहत विपद् व्यवस्थापन शाखाको स्थापना भई मिति २०६९/१०/०४ गते केन्द्रीय प्रहरी विपद् प्रतिकार्य कार्यदल र मिति २०६९/१०/२१ गते विपद् व्यवस्थापन महाशाखामा स्तरोन्नति भएकोमा उक्त महाशाखालाई मिति २०७८/१०/१० गते नेपाल सरकार (मन्त्रिपरिषद) को निर्णयले नेपाल प्रहरी विपद् व्यवस्थापन कार्यालय नामाकरण गरि विपदको अवस्थामा खोज तथा उद्धारको लागि तदारुकताका साथ परिचालन हुनुका साथै आवश्यक दक्ष जनशक्ति उत्पादन तथा स्रोत साधनको व्यवस्थापन गर्दै आएको छ ।
उद्देश्य:
- विपद् व्यवस्थापन सम्बन्धी रणनीति तथा योजना तयार गरी कार्यान्वयन गर्ने ।
- विपद् पूर्व तयारी तथा प्रतिकार्यको लागि दक्ष जनशक्ति उत्पदान गर्ने ।
- विपद्को समयमा मूलतः उपत्यका, नजिकका जिल्ला र आवश्यक पर्दा देशभर परिचालित भई खोज तथा उद्धार कार्य गर्ने ।
- विपद् पूर्व तयारी तथा जोखिम न्यूनीकरण विषयमा सचेतनामूलक कार्यक्रमहरू गर्ने ।
- विपद् सम्बन्धी तथ्याङ्क संकलन तथा विश्लेषण गर्ने ।
- सम्बद्ध अन्य निकायहरू तथा समुदायसँग समन्वय र सहकार्य गर्ने ।